در یک دهه‌ی اخیر با ورود نرم افزارهای گرافیکی حرفه‌ای، هر روز شاهد طراحی نقشه‌های جدید برای فرش ماشینی مسجدی هستیم که جدیدترین مورد آن طرح زیبای سجاده فرش حرم می‌باشد.
در میان نقشه‌های فرش که برای مساجد و دیگر اماکن مذهبی بافته می‌شوند، چندین طرح از محبوبیت بالایی برخوردار هستند که معمولا شرکت‌های مختلف آن‌ها را تولید می‌کنند؛ از جمله‌ی آن‌ها می‌توانیم به فرش مسجد مکی و فرش سجاده ای ستاره کویر یزد اشاره کنیم.
در ابتدای مقاله شما را به دیدن فیلمی از خط تولید سجاده فرش کاشان دعوت می‌کنیم تا با بافت فرش‌های ماشینی مخصوص مسجد و نمازخانه، آشنایی نسبی پیدا کنید.
طرح سجاده فرش حرم
طرح‌های سجاده فرش مسجد را از نظر ساختار و شکل طراحی نقشه، می‌توان به سه دسته‌ی کلی تقسیم‌بندی کرد:
طرح سجاده فرش حرم جزو دسته‌ی سوم یعنی فرش سجاده ای محرابی محسوب می‌شود. به طور کلی برای مکان‌هایی که صرفا جهت برپایی نماز جماعت می‌باشند، قالی‌های طرح محرابی به واسطه‌ی ترتیب و نظم خوبی که به وجود می‌آورند، بسیار مناسب هستند.
طرح حرم تا حدودی از ترکیب دو نقشه‌ی کاشیکاری و بارگاه تشکیل شده است. به عبارتی، نقشه‌ی حرم همان طرح بارگاه است اما با زمینه‌ی شلوغ‌تر. تصویر نقشه‌ی حرم را در بالا دیدید و حالا در ادامه تصویر نقشه‌ی بارگاه را برای شما قرار داده‌ایم:
همانگونه که عکس فرش مسجدی طرح حرم را مشاهده می‌کنید، در قسمت داخل محراب یک ترنج مدور در مرکز قرار گرفته که حول آن گل و بوته‌های ریز کار شده و همچنین در بالای آن از گل‌های درشت استفاده گردیده است. در بالا و پایین محراب هم دو نوار حاشیه‌ای قرار گرفته است. به خاطر ساختار نقشه‌ی شلوغی که این طرح جدید و زیبا دارد، به آن سجاده فرش افشان هم گفته می‌شود.
در نقشه‌ی فرش سجاده حرم رنگ‌های مختلفی به کار رفته است ولی به عنوان رنگ زمینه، 2 رنگ آبی فیروزه‌ای و سبز یشمی بیشتر بافته می‌شوند و رنگ‌هایی چون قرمز روناسی یا قرمز لاکی و همچنین رنگ گردویی یا بادامی هم به سفارش مشتری امکان بافت دارند.
شانه و تراکم سجاده فرش حرم
ابتدا به تعریف شانه و تراکم می‌پردازیم؛ اگر فرش ماشینی را به پشت برگردانید، گره‌های بسیار ریزی را خواهید دید که به این گره‌های در عرض و طول به ترتیب شانه و تراکم گفته می‌شود.
این گره‌های قالی هر چه که در بافت بیشتر شود، فرش سجاده ای محکم‌تر و دارای نمای بهتری خواهد بود. البته که به دلیل مصرف بیشتر نخ، قیمت آن هم بالاتر می‌رود.
اما از آنجاییکه سجاده فرش حرم یک طرح ساده محسوب نمی‌شود و طراحی‌های ریز و درشت و بسیار شلوغی دارد، به طور معمول باید حداقل 700 شانه بافته بشود تا رخ زیباتری را پیدا کند. در جدول زیر بهترین حالت یعنی 700 شانه را با تراکم‌های نختلف لیست نموده‌ایم:
| تعداد شانه (گره در عرض) | تعداد تراکم (گره در طول) | درجه بندی کیفیت |
|---|---|---|
| 700 | 2250 | عالی |
| 700 | 2100 | خوب |
| 700 | 1950 | متوسط |
| 700 | 1800 | نسبتا ضعیف |
| 700 | 1500 | ضعیف |
| گره شانه | گره تراکم | درجه کیفیت |
|---|---|---|
| 700 | 2250 | عالی |
| 700 | 2100 | خوب |
| 700 | 1950 | متوسط |
| 700 | 1800 | نسبتا ضعیف |
| 700 | 1500 | ضعیف |
اگر قصد خرید سجاده فرشی را دارید و یا اینکه از قبل فرش ماشینی خریداری کرده‌اید ولی نمی‌دانید که چه تعداد شانه و تراکم دارد، شما را به خواندن مقاله‌ی زیر دعوت می‌کنیم تا با نحوه‌ی شمارش این گره‌ها و تشخیص نوع قالی آشنا شوید:
جنس نخ سجاده فرش حرم
امکان بافت فرش سجاده طرح حرم با الیاف گوناگون وجود دارد. در توضیح الیافی که برای بافت سجاده فرش به کار می‌روند (چه به عنوان نخ تار و پود و چه به عنوان نخ خاب)، باید بگوییم هم الیاف طبیعی و هم مصنوعی کاربرد دارند.
این روزها در صنعت بافندگی قالی ماشینی، فقط دو نوع نخ جوت و پنبه وجود دارند که از هر دو به عنوان نخ پود و تار استفاده می‌گردد. برای نخ خاب یا همان نخی که در سطح قالی می‌بینید فقط از الیاف مصنوعی استفاده می‌شود که در ادامه برایتان لیست می‌کنیم:
- اکریلیک
- ورجین (ورژن)
- پلی استر
اگر سجاده فرش حرم را با حداکثر کیفیت می‌خواهید، بدون شک باید نخ اکریلیک را انتخاب کنید. فرش‌های ماشینی اکریلیک نرم، لطیف، منعطف و از مقاومت بالاتری برخوردار هستند که به عنوان فرش نمازخانه و مسجد بسیار عالی خواهند بود.
اما اگر بودجه‌ی کافی ندارید و به دنبال سجاده فرش ارزان برای مسجدتان هستید، بهتر است که نوع پلی استر را برگزینید. فرش پلی استر به مرور زمان و با رفت و آمد زیاد بر روی آن، حالت نرمی خود را از دست می‌دهد که برای نمازگزاران چندان مناسب نخواهد بود.
شرکت سجاده‌بافی سبحان (صنایع فرش ثریا کویر کاشان) مستقیما از کارخانه هم به صورت حضوری در محل شرکت و هم به صورت آنلاین، سجاده فرش حرم را به فروش می‌رساند. اگر بتوانید به کارخانه مراجعه کنید و نمونه‌های بافته شده را ببینید که بهتر ولی اگر امکان مراجعه به شرکت را نداشتید، نمونه‌هایی را جهت تایید کیفیت بافت (به خصوص 700 شانه اکریلیک) برایتان ارسال می‌کنیم تا تصمیم نهایی را گرفته و سفارشتان را ثبت نمایید.
برای اینکه خرید سجاده فرش از کارخانه تکمیل شود باید سه مرحله‌ی زیر به ترتیب انجام بگیرند:
- از آنجاییکه قیمت فرش سجاده ای کاشان به ازای هر متر مربع محاسبه می‌شود، باید مساحت مکان مورد نظر را به شکل دقیق متر کنید. برای این منظور بهتر است یک شکل مستطیل روی کاغذ رسم کنید و طول و عرض متر شده را در آن مشخص کنید. سپس با تعیین جهت قبله، عکس آن را بگیرید و برای ما ارسال نمایید تا متراژ دقیق و تعداد طاقه‌های مورد نیاز برای بافت را محاسبه کنیم.
- در گام دوم باید نوع فرش مسجدی طرح حرم را انتخاب کنید؛ درواقع شما باید جنس نخ، تعداد شانه و تراکم، وزن و رنگبندی مورد نظرتان را مشخص کنید و به مدیریت فروش شرکت اعلام کنید. با توجه به انتخاب نوع فرش نماز و تعیین متراژ مورد نیاز، قیمت سجاده فرش حرم برای هر متر مربع مشخص و در یک پیش فاکتور به شما ارائه می‌شود.
- پس از اتمام بافت و تکمیل و آهار قالی، رول‌ها به صورت گونی شده به مسجد یا نمازخانه ارسال می‌شوند. دقت داشته باشید در صورتی که نیاز به نصب فرش سجاده باشد، نصاب شرکت نیز به محل اعزام خواهد شد.
