منظور از نصب سجاده فرش چیست؟
منظور از نصب فرش سجاده ای همان برش، دوردوزی و زیگزاگ فرش‌های محرابی و تشریفاتی در مسجد و یا نمازخانه می‌باشد.
از آنجاییکه فرش‌های سجاده‌ی مخصوص مساجد و نمازخانه‌ها به صورت طولی و رولی در عرض‌های 1.25 و 2.5 متر تولید می‌شوند، لازم است در مکان‌هایی که قبله متمایل است به سمت قبله پهن شده و جاهایی از فرش که به ستون برخورد دارد برش و دوردوزی شود.
نصب سجاده فرش در مسجد و نمازخانه به دلیل متراژ بالا و همچنین تعداد بالای ستون‌ها کار دشواریست که حتما باید یک نصاب حرفه‌ای این کار را انجام دهد تا بتواند فرش‌ها را کاملا فیت و متناسب با خود مسجد نصب کند.
اساس کار نصاب‌ها برش و دوردوزی فرش‌ها می‌باشد؛ نصاب‌های حرفه‌ای هم اصطلاحا دست به تیغ خوبی دارند چرا که باید برش‌های دقیق و بی‌نقصی داشته باشند تا آسیبی به فرش مسجد وارد نکنند.
نصب انواع رول‌های فرش سجاده
فرش‌های سجاده ای به طور کلی به 2 صورت محرابی و غیرمحرابی تولید می‌شوند که خود فرش‌های غیرمحرابی نیز به 2 صورت حاشیه‌دار و بدون حاشیه بافته می‌شوند؛ نمونه‌های نصب شده از هریک را در ادامه خواهیم دید:
نصب فرش تشریفاتی حاشیه‌دار
فرش‌های مسجدی بدون محراب با حاشیه‌ی کناری را فرش تشریفاتی می‌گویند که از این حاشیه برای قرار دادن مهر استفاده می‌کنند. به دلیل وجود طرح یکسان در کل طول رول‌های تشریفاتی، هنگام نصب نیاز به تنظیمات دقیق مانند فرش محرابی ندارند و ساده‌تر هستند؛ نمونه‌ای از نصب سجاده فرش غیرمحرابی تشریفاتی را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:
نصب فرش سجاده ای بدون حاشیه
فرش‌های سجاده‌ای بدون محراب و بدون حاشیه را طرح یکپارچه یا یک‌تکه می‌نامند. نصب فرش‌های یکپارچه کمی مشکل‌تر از فرش‌های حاشیه‌دار هستند به این دلیل که ترنج‌ها و یا دیگر اشکال هندسی در هر یک از رول‌ها، باید دقیق و منظم طوری قرار بگیرند که هر رول مکمل رول دیگری باشد؛ نمونه‌ی نصب فرش سجاده یکپارچه را در ادامه مشاهده کنید:
نحوه‌ی نصب سجاده فرش محرابی
چینش رول‌های فرش محرابی برای مسجد و نمازخانه به 2 شکل می‌تواند انجام گیرد. حتما به این نکته توجه داشته باشید که نحوه‌ی چینش و نصب سجاده فرش در مسجد باید قبل از شروع به کار با خود نصاب و یا با مدیریت شرکت هماهنگ شود تا اگر تنظیماتی نیاز هست صورت گیرد. در صورت عدم هماهنگی به همان صورت متداول یعنی موازی و پشت سرهم نصب می‌شوند که طرفدار بیش‌تری دارد.
نصب موازی یا پشت سرهم
در این روش که متداول‌ترین و محبوب‌ترین نوع نصب سجاده فرش محسوب می‌شود، هر رول از فرش‌های سجاده ای توسط نصاب به صورت موازی یا ستونی و کاملا منظم پشت سرهم قرار می‌گیرند به گونه‌ای که محراب‌ها دقیقا پشت سر یکدیگر قرار می‌گیرند. نمونه‌ی نصب شده‌ی این روش را در زیر قرار دادیم:
نصب شطرنجی یا یکی در میان
نصب فرش سجاده محرابی به صورت شطرنجی به گونه‌ای است که محراب هر رول از سجاده‌ها به صورت آجری و یا یکی در میان پشت یکدیگر قرار می‌گیرند که البته در این روش چون محراب‌ها دقیقا پشت سرهم قرار نمی‌گیرند خیلی رایج نیست و کم‌تر استفاده می‌شود. نمونه‌ی نصب شده‌ی این روش را ببینید:
استفاده از فوم برای فرش مسجد
احتمالا در برخی موارد دیده‌اید که هنگام نصب سجاده فرش در مسجد، فوم‌هایی را در زیر فرش‌ها قرار می‌دهند. امروزه اکثر فرش‌های ماشینی در ایران با ضخامت حدود 1 سانتی‌متر بافته می‌شوند که معمولا با توجه به تعداد شانه و تراکم تا 2 میلی‌متر این ضخامت کم و زیاد می‌شود.
همانطور که فهمیدید این ضخامت ممکن است که خیلی برای نمازگزاران نرم نباشد به همین دلیل در برخی موارد که خریداران فرش مسجد دوست دارند تا فرش نرم‌تری داشته باشند معمولا از فوم‌هایی چند میلی‌متری در زیر فرش‌ها استفاده می‌کنند.
البته توجه داشته باشید که هر چقدر تعداد شانه و تراکم فرش ماشینی بالاتر می‌رود خاب فرش کم‌تر می‌شود به همین خاطر فرش سجاده ای بالاتر از 700 شانه به ندرت بافته می‌شود و اکثر شرکت‌های تخصصی سجاده باف یا سجاده فرش 700 شانه تولید می‌کنند و یا 500 شانه.
در فیلم زیر نمونه‌ی نصب سجاده فرش به همراه فوم را می‌توانید مشاهده کنید:
آیا به نصاب فرش سجاده ای نیاز دارید؟
همانطور که در ابتدا گفتیم فرش‌های مخصوص مسجد و نمازخانه به صورت رول‌های با طول زیاد بافته می‌شوند که از یک سمت دیوار مسجد تا سمت دیوار مقابل آن نصب می‌گردند. در این بین ستون‌ها و یا قناصی‌هایی در مسجد و نمازخانه وجود دارد که پای نصاب را به میان می‌کشد.
نصاب حرفه‌ای فرش مساجد در همه جا وجود ندارد و بیش‌تر نصاب‌ها با شرکت‌های تخصصی سجاده باف کار می‌کنند. نصاب فرش سجاده ای جدای از تجربه‌ی کار و ماهر بودن در برش، دستگاه زیگزاگ جهت دوردوزی سجاده فرش نیز دارد که پس از برش هر محلی آنجا را دوردوزی می‌کند.
توجه داشته باشید که در برخی موارد می‌شود که برش و دوردوزی‌های لازم را در محل شرکت بر روی فرش سجاده انجام داد و سپس ارسال کرد؛ مثلا اگر سه مورد زیر باهمدیگر در مورد مسجد یا نمازخانه‌ی شما صدق می‌کند، می‌توان در محل شرکت برش‌های لازم و دوردوزی‌ها انجام گیرد که دیگر نیاز به نصاب نداشته باشید:
- متراژ مسجد و یا نمازخانه بسیار کم باشد.
- قبله کاملا صاف و مستقیم باشد.
- مسجدتان ستون نداشته باشد و هیچ قناصی هم در مسجد نباشد.
از آنجاییکه رول‌های فرش محرابی و تشریفاتی در مسجد و نمازخانه باید کاملا روبه قبله نصب شوند، اگر به مقدار ناچیز هم قبله مایل باشد حتما برای نصب سجاده فرش به یک نصاب خبره نیاز خواهید داشت تا به بهترین شکل ممکن فرش‌ها را نصب نماید. هنگام سفارش بافت فرش سجاده ای در صورت نیاز به نصاب می‌توانید با مدیریت فروش شرکت سبحان نیز هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.
دلایل استفاده از فرش سجاده طولی
شاید این سوال را بپرسید چرا فرش‌های مسجد به همان صورت 12 متری و 9 متری بافته نمی‌شوند که دیگر نیاز به نصب نداشته باشند؟
اول اینکه قیمت سجاده فرش رولی در مقایسه با فرش‌های کلاسیک و معمولی تا حدودی پایین‌تر و مناسب‌تر خواهد بود و دوم اینکه فرش‌های 12 متری و 9 متری کاملا فیت مسجد نمی‌شوند و اصلا نظم و هماهنگی فرش‌های سجاده طولی که مخصوص مساجد بافته می‌شوند را ندارند. در مقاله‌ای جداگانه مزایای فرش سجاده ای را کاملا توضیح داده‌ایم که می‌توانید با کلیک بر روی دکمه‌ی سبزرنگ زیر مطالعه فرمایید:
