قالی‌های ماشینی که مخصوص مساجد و نمازخانه‌ها بافته می‌شوند با جنس نخ‌های بسیاری قابلیت تولید دارند؛ جنس نخ‌هایی که به عنوان نخ خاب (نخ روی سطح قالی) به کار می‌روند عبارتند از BCF، پلی استر، ورجین (ورژن)، پلی پروپیلن، اکریلیک و… که در این میان می‌خواهیم در مورد سجاده فرش پلی استر بیش‌تر صحبت کنیم.
تمامی الیافی که در بالا نام بردیم، غیر طبیعی هستند و تقریبا در هیچ یک از کارخانه‌های فرش ماشینی از الیاف طبیعی برای نخ خاب استفاده نمی‌کنند. (قابل ذکر است که فقط یکی دو مورد از پشم طبیعی استفاده می‌کنند که قیمت بالایی دارند.)
در فیلم تهیه شده از بهترین کارخانه فرش سجاده ای کاشان، می‌توانید نمونه‌هایی از فرش ماشینی پلی استر و اکریلیک را مشاهده کنید:
مزایای سجاده فرش پلی استر
همانطور که گفتیم نخ‌های پلی استر از دسته‌ی الیاف مصنوعی محسوب می‌شوند و معمولا به مشتریانی که استطاعت مالی پایین‌تری دارند، پیشنهاد می‌شود که سجاده فرش پلی استر را به عنوان فرش سجاده ای ارزان انتخاب کنند.
هرچند که این نوع فرش‌ها قیمت پایینی دارند اما ویژگی‌های مثبتی را هم در خود دارند که به چند مورد آن اشاره می‌کنیم؛ نخ‌های پلی استر (Polyester) دارای رنگ‌پذیری نسبتا بالایی هستند و به همین خاطر وقتی یک فرش پلی استر تازه بافته شده را می‌بینید، رنگ آن روشن‌تر، براق‌تر و به نوعی زیباتر از دیگر قالی‌ها به نظر می‌رسد.
بسیاری از متولیان مساجد هنگام خرید فرش مسجد، به شدت روی پرزدهی فرش‌ها حساس هستند و می‌توانیم بگوییم که سجاده فرش پلی استر به دلیل نداشتن پرز، بهترین گزینه برای آن‌ها خواهد بود؛ درواقع عدم پرزدهی پلی استر مهم‌ترین ویژگی آن محسوب می‌شود که برخلاف فرش‌های اکریلیک پرزی بر روی لباس نمازگزاران باقی نمی‌گذارد.
مزیت دیگر این جنس قالی‌های ماشینی جذب رطوبت بسیار پایینشان در مقایسه با قالی‌های جنس اکریلیک می‌باشد. از اینرو برای مناطقی که رطوبت هوا بالاست مانند شهرهای ساحلی، خرید فرش ماشینی پلی استر، می‌تواند انتخاب ایده‌آلی باشد.
سجاده فرش پلی استر یا اکریلیک؟
در صنعت تولید قالی ماشینی 2 نوع الیاف اکریلیک و پلی استر بسیار پرمصرف‌تر هستند و به همین دلیل وقتی برای تهیه‌ی فرش مسجدی مشهد یا کاشان، به نمایشگاه یا کارخانه‌ی سجاده‌بافی مراجعه می‌کنید، اولین پرسشی که از شما دارند این خواهد بود:
سجاده فرش پلی استر می‌خواهید یا فرش سجاده اکریلیک؟ در توضیح کلی این دو مورد باید بگوییم که جنس پلی استر به عنوان یک فرش مسجد ارزان قیمت تلقی شده و در مقابل، جنس اکریلیک به عنوان یک سجاده فرش خوب و باکیفیت و همچنین گرانقیمت شناخته می‌شود که در ادامه تفاوت‌های آن‌ها را بیان می‌کنیم.
قالی‌های ماشینی با جنس نخ پلی استر به مرور زمان با پاخوردن، همانند موکت سجاده ای سفت شده و حالت کوبیده‌ای پیدا می‌کنند که به همین خاطر نرمی اولیه‌ی خود را از دست می‌دهند؛ اما در مقابل قالی‌های اکریلیک مقاومت و برگشت‌پذیری بالایی در برابر پاخوردن دارند که همین امر باعث می‌شود نرمی خود را حفظ کنند.
برای اینکه به خوبی متوجه این کوبیدگی در فرش نماز پلی استر شوید، می‌توانید یک صندلی یا پایه‌ی مبل و یا یک جسم سنگین دیگر را روی آن قرار دهید و پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که اثر آن روی فرش باقیمانده و باعث فشردگی در آن ناحیه گردیده که برگشت ناپذیر است.
فرش مسجدی پلی استر در برابر حرارت‌های غیرمستقیمی مانند قابلمه و یا اتوی داغ هیچ‌گونه مقاومتی از خود نشان نداده و بلافاصله تغییر شکل می‌دهد که می‌توان گفت دقیقا مثل پلاستیک آب می‌شود. از نظر شستشو هم قالی‌های پلی استر چندان مقاومت و تحمل بالایی ندارند به طوریکه در برابر مواد شوینده (به خصوص دارای الکل)، رنگ اصلی و یا حالت اولیه‌ی خود را از دست می‌دهند.
طرح‌های سجاده فرش پلی استر
فرش‌های پلی استری که مخصوص اماکن مذهبی بافته می‌شوند، اصلا مقرون به صرفه نیست که با تعداد شانه و تراکم بالایی تولید شوند؛ شانه و تراکم، اصطلاحاتی هستند که برای گره‌های قالی ماشینی به کار می‌روند. درواقع اگر فرش نمازخانه یا مسجد با جنس پلی استر و تعداد گره‌ی بالا بافته شود، در اینصورت یک قالی گرانقیمت اما نه چندان با کیفیتی خواهیم داشت که تولیدش اصلا معقولانه نیست.
با توجه به توضیحاتی که در بالا دادیم، سجاده فرش پلی استر بیش‌تر با تعداد شانه‌ی پایین یعنی 440 و 500 شانه تولید می‌گردد. به طور معمول طرح‌هایی که با تعداد گره‌ی پایین بافته می‌شوند بسیار محدود هستند؛ به طور مثال فرش‌های 440 شانه‌ای که برای مساجد تولید می‌شوند فقط یک نوع فرش محرابی با نقشه‌ی رضوان هستند و در طرح‌های محرابدار خیلی تنوعی ندارند.
اما اگر به دنبال جدیدترین فرش سجاده ای با طرح‌های بروز و متنوع هستید باید فرش‌های اکریلیک 700 شانه‌ای را خرید کنید. به همین منظور با کلیک بر روی لینک سبزرنگ زیر خواهید توانست تمامی نقشه‌های فرش طرح سجاده شرکت سبحان را مشاهده کنید. البته توجه داشته باشید که اگر طرح خاصی مدنظر هیات امنا هم باشد، امکان نقشه کردن و بافت آن وجود دارد.
قیمت سجاده فرش پلی استر
همانطور که گفتیم معمولا هیات امنای مساجدی که می‌بینند از نظر توانایی مالی در سطح پایینی قرار دارند به دنبال سجاده فرش ارزان می‌روند، که به همین دلیل ناگزیر باید قالی‌های با جنس پلی استر را خریداری کنند. پس از این منظر باید بگوییم که فرش ماشینی مسجدی پلی استر در قیاس با فرش اکریلیک بسیار ارزان‌تر بوده و نزدیک به نصف قیمت اکریلیک خواهد بود.
قابل ذکر است که قیمت‌های فرش مسجد براساس مترمربع محاسبه می‌شوند و نه متر طولی. سجاده فرش پلی استر 440 شانه معمولا در محدوده‌ی 250 هزار تومان به ازای هر متر مربع در بازار موجود است. قالی‌های پلی استر 500 شانه با تراکم پایین، در محدوده‌ی 350 هزار تومان و فرش‌های 500 شانه با تراکم بالا، در محدوده‌ی 450 هزار تومان بافته و به بازار عرضه می‌گردند.
فرش‌های با جنس نخ 100% اکریلیک 500 شانه بالای 500 هزار تومان، 700 شانه اکریلیک تراکم پایین زیر 600 هزار تومان و 700 شانه اکریلیک تراکم بالا، بیش از 600 هزار تومان می‌باشند. البته فرش‌های سجاده ای با جنس نخ ورژن هم چند سالیست وارد بازار شده‌اند که قیمتشان بین قالی‌های پلی استر و اکریلیک است. جهت دیدن جدول قیمت‌ها و توضیحات جامع‌تر روی دکمه‌ی زیر کلیک بفرمایید:
