تولید فرش مسجد به طور خاص بیش‌تر در شهرهایی از ایران انجام می‌گیرد که شرکت‌های ریسندگی و بافندگی در آن‌ها مشغول به فعالیت هستند و اصطلاحا به کارخانه‌های سجاده باف معروفند.
بزرگ‌ترین شهرک‌های صنعتی بافت قالی ماشینی و فرش مسجدی در دو شهر کاشان و مشهد می‌باشند که تولید و صادرات عمده‌ی انواع فرشهای ماشینی شامل قالی‌های خانگی، وینتج، گلیم، گبه و فرش طرح سجاده را عهده‌دار هستند.
به همین منظور، فیلم کوتاه و چند ثانیه‌ای از یک کارخانه تولید کننده‌ی سجاده فرش مسجد را تهیه کرده‌ایم که در ابتدای مقاله، دیدن آن خالی از لطف نخواهد بود. در این کلیپ نمونه‌های بافته شده‌ی فرش محرابی و فرش تشریفاتی مخصوص اماکن مذهبی را مشاهده خواهید کرد.
تولید فرش مسجد در کاشان یا مشهد؟
همانطور که گفتیم شهرستان‌های کاشان و مشهد حرف اول را در تولید انواع قالی ماشینی در ایران می‌زنند اما برای اینکه متوجه بشوید تولید فرش مسجد به طور تخصصی در کدام یک از این دو شهر رایجتر است در ادامه با ما همراه باشید.
اگر در مورد فرش نماز تحقیقات لازم را انجام داده باشید و همینطور در گوگل هم عبارت‌های مربوط به فرش مسجد را جستجو کرده باشید، متوجه می‌شوید که از فرش سجاده ای مشهد و کاشان بسیار نام برده‌اند اما برای خرید سجاده فرش از کارخانه، در مجموع اکثرا کاشان را پیشنهاد می‌کنند.
کاشان اولین شهر در ایران می‌باشد که قالی ماشینی در آن تولید گردیده و همینطور در تولید فرش مسجد نیز همواره پیشتاز بازار بوده است. دو موضوع در تولید فرش سجاده ای باعث شده که شهر کاشان در مقایسه با شهر مشهد، برتری داشته باشد.
فرشهای مسجدی مشهد عموما در همان کارخانه‌های تولید قالی خانگی بافته می‌شوند ولی در کاشان کارخانه‌های مخصوص سجاده بافی وجود دارند که صرفا فقط به بافت سجاده فرش مشغول هستند. تعداد شرکت‌های سجاده باف بسیار کم هستند که در بین آن‌ها شرکت سبحان بسیار خوشنام و معتبر بوده و کاملا اختصاصی فقط فرش نمازخانه و مسجد تولید می‌کند.
دومین موضوع در مورد معروف بودن کاشان در تولید فرش سجاده، مکان جغرافیایی ایده‌آل این شهرستان است. کاشان در استان اصفهان و به فاصله‌ی 200 کیلومتری از تهران قرار دارد که تقریبا در مرکز کشور ایران می‌باشد. به همین دلیل متولیان و تصمیم گیرندگان مساجد و یا سایر اماکن متبرکه از هر جای ایران به راحتی می‌توانند به کارخانه سجاده بافی کاشان مراجعه کنند.
چگونگی تولید فرش مسجد
برای تولید سجاده فرش چند مرحله نیاز است؛ به طور کلی با همکاری سه کارخانه‌ی مجزا، فرش محرابی سجاده ای و یا تشریفاتی برای مساجد و نمازخانه‌ها تولید می‌گردد. این سه کارخانه عبارتند از شرکت ریسندگی، شرکت بافندگی و شرکت تکمیل و آهار.
ابتدا الیاف خام وارد شرکت ریسندگی شده تا تبدیل به نخ شوند. در توضیح الیاف باید بگوییم که بخش اعظمی از آن‌ها، وارداتی هستند و از کشورهایی نظیر چین، ترکیه و آلمان می‌باشند. جنس تمامی نخ‌هایی که برای تولید فرش مسجد استفاده می‌شوند، مصنوعی بوده و مهم‌ترین آن‌ها نخ اکریلیک و نخ پلی استر هستند.
فرش سجاده اکریلیک در مقایسه با نوع پلی استر از کیفیت بسیار بالاتری برخوردار است و در نتیجه قیمت آن هم بیش‌تر خواهد بود. کلا قالی‌های اکریلیک انعطاف و نرمی خوبی دارند که استحکام و طول عمر بالایی را نیز دارا هستند.
تولید در کارخانه سجاده بافی
پس از آماده شدن نخ در کارخانه‌های ریسندگی، توسط شرکت‌های سجاده فرش ماشینی خریداری می‌شوند. در کارخانه‌های سجاده بافی، نخ‌ها به وسیله‌ی بوبین پیچ به دور ماسوره‌های کوچک‌تری پیچیده خواهند شد تا آماده‌ی قرارگیری در کریل‌های دستگاه شوند.
هر شرکت سجاده باف برای تولید فرش مسجد خود معمولا از دستگاه‌های متفاوتی استفاده می‌کند که اکثر آن‌ها خارجی و با تکنولوژی بافت آلمان و بلژیک هستند. معروف‌ترین این ماشین آلات بافندگی عبارتند از تکسیما، واندویل و شونهر.
هر دستگاه بافندگی نیز فرش ماشینی مسجدی را با تعداد شانه و تراکم مخصوص تولید می‌کند. پرفروش‌ترین قالی‌ها برای مساجد، سجاده فرش 500 شانه و 700 شانه می‌باشد چرا که از ضخامت و نرمی بهتری نسبت به تعداد شانه‌های دیگر برخوردار هستند. برای آشنایی بیش‌تر با شانه و تراکم و همچنین آموزش شمارش آن‌ها به لینک زیر مراجعه کنید:
در نهایت پس از اینکه طبق سفارش مشتری تولید فرش مسجد به پایان رسید، برای اینکه طاقه‌های فرش سجاده ای محرابی آماده‌ی نصب در نمازخانه و مسجد گردد، باید حتما به یک کارخانه‌ی دیگر تحت عنوان تکمیل و آهار بروند.
شرکت تکمیل و آهار وظیفه‌ی پرداخت و تمیز کردن نهایی فرش را به عهده دارد. در این قسمت، عملیاتی نظیر پرزسوزی، پشت پاک کنی، رفوگری، شیرینگ (تراش روی سطح قالی)، بخارزنی، برش، زیگزاگ و ریشه زنی انجام می‌گیرد.
سفارش تولید فرش مسجد
به منظور ثبت سفارش و خرید فرش مسجد از کارخانه نیاز هست تا متراژ مکان مذهبی خود را به طور دقیق اعلام کنید. از آنجاییکه قیمت فرش سجاده ای براساس متر مربع محاسبه خواهد شد باید مساحت مسجد یا نمازخانه را به دست آوریم. دقیق‌ترین کار این است که ضلع‌های طول و عرض را به شکل مستطیل و یا چند ضلعی روی کاغذ کشیده و اندازه‌ی هر یک را روی آن بنویسید.
با ارسال عکس نقشه برای مدیریت شرکت سبحان، تعداد طاقه‌ها برای تولید فرش مسجد مشخص شده و مقدار پرتی نیز محاسبه می‌گردد تا در هنگام نصب سجاده فرش در مسجد، کم و کسری نداشته باشید و کل سطح به طور یکنواخت و یکدست مفروش شود.
با مشخص شدن متراژ و قیمت، نوبت به انتخاب طرح و رنگبندی مناسب می‌رسد. شما می‌توانید در میان انبوه طرح‌های فرش سجاده سبحان، بهترین مورد را بر اساس نمای داخلی مسجدتان انتخاب نمایید. همچنین در نظر داشته باشید که اگر طرح سفارشی داشته باشید، توسط طراحان شرکت تبدیل به نقشه‌ی قابل بافت خواهد شد.
در نهایت یک پیش فاکتور به نام مسجد شما زده می‌شود که در آن اطلاعات کامل و دقیقی از سفارشتان ثبت شده است. این اطلاعات شامل قیمت واحد و قیمت کل، تعداد شانه و تراکم، جنس نخ و نوع رنگبندی زمینه است که با تایید مشخصات، یک مبلغ توافقی را به حساب شرکت واریز می‌کنید تا سفارشتان وارد صف بافت گردد.
به عنوان نکته‌ی آخر هم باید بگوییم که هزینه‌ی نصاب فرش سجاده ای برای متراژهای بالاتر از 200 متر مربع رایگان و به عهده‌ی کارخانه‌ی سجاده بافی سبحان می‌باشد.
