در اوایل با ورود ماشینآلات بافندگی، فرشهای ماشینی که برای مساجد بافته میشدند، همگی با طرحهای کلاسیک و مانند فرشهای خانگی بودند اما به مرور زمان انواع سجاده فرش طرح محرابی مخصوص مسجد وارد چرخهی تولید شدند و به همین خاطر امروز میخواهیم توضیح بدهیم که فرش معمولی یا فرش سجاده ای کدام برای اماکن مذهبی بهتر است.
البته در گذشتههای دورتر، قالیهایی که در مساجد پهن میشدند همگی دستباف بودند ولی امروزه با توسعهی دستگاههای نساجی، بالای 95 درصد موارد از قالیهای مساجد به صورت ماشینی هستند.
در حال حاضر نمونههایی از جدیدترین فرش سجاده ای را در قالب یک فیلم آماده کردهایم که میتوانید مشاهده کنید:
تفاوت فرش معمولی با فرش سجاده ای
قالیهای معمولی که در خانهها مورد استفاده قرار میگیرند با فرشهای نمازی که در مساجد و نمازخانهها نصب میشوند هم از نظر نقشمایهی طراحی و هم از نظر سایز بافت با یکدیگر تفاوتهای اساسی دارند.
از نظر طراحی باید بگوییم برای قالیهای منزل به طور کلی از نقشهای گل و گلبرگ و بوته به شکل تودرتو و پیچیده به وفور استفاده میشود و همچنین در اکثر نقشهها معمولا یک ترنج مدور مرکزی را هم مشاهده میکنید که نمایانگر اصالت قالیهای ایرانی میباشد.
در مقابل فرش معمولی، در فرش سجاده ای با توجه به نقشها و آثار اسلامی از طرحهای تذهیب و اسلیمی نظیر محراب و گنبد، ستون و گلدسته، لوستر، شمسه و مواردی از این قبیل استفاده میگردد که کاملا با فضای مسجد منطبق هستند.
قالیهای خانگی از نظر سایز تولیدی تقریبا مشخص هستند و در سه سایز 6 متری (2 در 3)، 9 متری (2/5 در 3/5) و 12 متری (3 در 4) بافته میشوند. اما ابعاد فرش سجاده ای با نوع خانگی بسیار متفاوت است و به صورت طولی تولید میشود.
یک رول یا یک طاقهی سجاده را در نظر بگیرید؛ این طاقه به طور استاندارد در شرکتهای سجاده بافی با عرض ثابت 1/25 متر و طول متغیر (متناسب با طول صف نماز) بافته میشود. اگر یک محراب را هم در نظر بگیرید، طول همان 1/25 متر و عرض آن بین 62 تا 65 سانتیمتر تولید میگردد.
دلیل استفاده از فرش سجاده ای
دلایل بسیار زیادی را میتوان برای خرید فرش طرح سجاده جهت استفاده در مسجد و نمازخانه به جای قالی معمولی نام برد که برخی از مهمترینها را در زیر برایتان لیست نمودهایم:
یک دست بودن فرش سجاده ای را میتوان مهمترین مزیت آن دانست؛ هنگامیکه قالیهای معمولی یا کلاسیک را در مسجد پهن میکنید، به ناچار برخی از فضاها خالی میماند و در برخی دیگر دو یا چند قالی روی یکدیگر قرار میگیرند که اصلا نمای خوبی ندارد. در مقابل، فرش نماز چون به شکل رول طولی میباشد پشت به پشت هم به طور دقیق و فیت مسجد نصب میشود که هیچ فضایی را خالی باقی نمیگذارد.
دومین ویژگی سجاده فرش نمازخانه و مسجد، به وجود آوردن نظم و ترتیب عالی بین صفهای نماز جماعت خواهد بود. به واقع هر طاقه فرش مسجدی محرابی برای یک صف از نمازگزاران بوده که هر تک محراب نیز مخصوص یک نمازگزار میباشد. با وجود چنین فرشهایی مکان ایستادن هر فردی کاملا مشخص شده و فاصلهی صفهای نماز جماعت هم به صورت یکسان تنظیم خواهد گردید.
ویژگی دیگر فرش سجاده ای کاشان، رنگبندی مناسب آن برای مکانهای مذهبی میباشد. قالیهای منزل به خصوص در چند سال اخیر با رنگهای زمینهی روشنی چون فیلی و کرم یا با رنگهای تیرهای چون سرمهای و دودی بافته میشوند که هیچ کدام مناسب محیط مسجد نیستند.
رنگ فرش مناسب برای مسجد نباید خیلی تیره باشد که محیط را تاریک نشان بدهد و همچنین نباید خیلی روشن باشد که لکه و چرک را به وضوح نشان بدهد. از همین رو بهترین رنگبندیهای زمینه را میتوانید در شرکتهای سجاده بافی پیدا کنید؛ بهترین رنگها سبز یشمی و آبی فیروزهای هستند که اصطلاحا چرکتاب بوده و کاملا مناسب برای مکانهای پر رفت و آمد میباشند.
به عنوان آخرین مزیت هم باید بگوییم که سجاده فرشها از نظر شستشو و تعمیر بسیار راحتتر از قالیهای کلاسیک خواهند بود. به طور مثال فرض کنید که یک تک محراب از فرشها نیاز به رفوگری داشته باشد، در اینصورت بدون آنکه کاری به رولهای دیگر داشته باشید، فقط محراب یک رول را میتوان تعمیر و یا حتی تعویض کرد تا خللی در برگزاری نماز جماعت ایجاد نشود.
انواع فرش سجاده ای مساجد
طرحهای سجاده فرش مسجد به سه دستهی کلی تقسیمبندی میشوند: فرش محرابی سجاده ای، فرش تشریفاتی و سجاده فرش یکپارچه. در بین این سه مورد فرش مسجدی گنبدی یا همان طرح محرابدار پرفروشترین نوع سجاده به حساب میآید.
نقشههای محرابی هم به صورت ساده (با نقش و نگارهای کم و زمینهی ساده) و هم به صورت افشان (پر نقش و نگار و سرشار از الگوهای گل و بوته) طراحی و برای مساجد و نمازخانهها بافته میشود.
نقشههای تشریفاتی همانند قالیهای کنارهی خانگی تولید میگردد با این تفاوت که تنها یک حاشیهی کناری برای آن در نظر میگیرند تا جهت قرار دادن مهر روی آن استفاده شود. این نوع فرش معمولی یا فرش سجاده ای را برای حسینیهها یا مکانهای مذهبی دیگر که به جز برپایی نماز، مراسمهای دیگری هم برگزار میکنند پیشنهاد میکنیم.
ایدهی فرشهای طرح یکپارچه درواقع برگرفته از قالیهای دستباف بزرگ پارچه برای مساجد مجلل میباشد که برای سهولت بافت و نصب در مساجد توسط طراحان شرکت سجاده بافی سبحان نقشه گردیده است. این نوع فرش مسجد بدون محراب و بدون حاشیه است که از نصب پشت سرهم رولها، نمایی یکپارچه و یکدست تشکیل میشود.
خرید فرش سجاده ای کاشان
به منظور خرید اینترنتی فرش سجاده ای و یا خرید حضوری از کارخانه، ابتدا نیاز هست که یک پلن ساده به شکل مستطیل و یا چندضلعی روی کاغذ رسم کنید و ابعاد هر ضلع را دقیقا بنویسید تا بتوان مساحت مسجد، نمازخانه و یا حسینیه را به دست آورد.
سپس با انتخاب رنگبندی، طرح نقشه (که در بالا انواع آن را نام بردیم)، تعداد شانه و تراکم و سایر موارد، درخواست خود را ثبت مینمایید تا با صدور فاکتور به نام مسجدتان، سفارشتان در اسرع وقت در صف بافت قرار گیرد. در پایان هم اگر نیاز به نصاب داشته باشید، رولهای آماده همراه با نصاب به محل اعزام میشوند تا کارهای نصب سجاده فرش در مسجد را انجام دهند.
امیدواریم متوجه شده باشید که فرش معمولی یا فرش سجاده ای کدامیک برای مسجدتان مناسبتر است. به عنوان حسن ختام لیست قیمت فرش محرابی مسجد را از طریق لینک زیر میتوانید دنبال کنید: