مصلی‌ها، مساجد و نمازخانه‌ها مکان‌های مقدسی هستند که حتی‌الامکان باید در زیباسازی و نگهداری آن‌ها کوشا باشیم. یکی از مواردی که باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم تهیه‌ی سجاده فرش خوب و باکیفیت بالا برای این مکان‌های مذهبی می‌باشد.
از آنجاییکه فرش نمازخانه و یا فرش مسجدی مستقیما با شخص نمازگزار در تماس است، باید به گونه‌ای باشد تا افراد هنگام عبادت کاملا احساس راحتی داشته باشند. از سویی دیگر باید دوام و طول عمر قالی ماشینی نیز با توجه به پاخور بالای آن بسیار مورد توجه قرار گیرد.
در ابتدای کار بهتر است نمونه‌هایی از فرش نماز بافته شده با کیفیت خوب را که از کارخانه‌ی سجاده‌بافی سبحان تهیه گردیده ببینید و سپس به ادامه‌ی بحث بپردازیم:
ویژگی‌های سجاده فرش خوب
برای اینکه فرش سجاده ای خوب و با کیفیت بالا بافته بشود، عوامل زیادی دخیل هستند؛ مواردی از قبیل نوع دستگاه بافندگی، جنس مواد اولیه‌ی به کار رفته در بافت، آهار فرش و در نهایت نصب صحیح، همگی در کیفیت سجاده فرش خوب برای مسجد و نمازخانه موثر هستند.
فرش سجاده ای 700 شانه
هنگام خرید فرش ماشینی مسجدی، به احتمال زیاد از اصطلاحاتی چون شانه و تراکم قالی، زیاد خواهید شنید. شانه و تراکم به همان گره‌های فرش می‌گویند که به صورت ریز از پشت قالی قابل رویت هستند و عامل بسیار مهم و تعیین کننده‌ای در جهت تولید سجاده فرش خوب به شمار می‌روند.
گره‌های عرضی، شانه و گره‌های طولی، تراکم هستند. هرچه که تعداد این شانه و تراکم‌ها در بافت قالی ماشینی بیش‌تر شود، فرش سجاده ای باکیفیت‌تر و ریزبافت‌تری خواهیم داشت. در جدول زیر همه‌ی تعداد شانه‌ها و تراکم‌هایی که در کارخانجات کاشان برای بافت انواع قالی ماشینی مرسوم هستند را به ترتیب ذکر کرده‌ایم:
| تعداد شانه فرش ماشینی | میزان تراکم فرش ماشینی | درجه‌بندی کیفیت فرش |
|---|---|---|
| 440 | حدود 800 | ضعیف |
| 500 | 800 - 1000 - 1200 | متوسط |
| 700 | 1800 - 1950 - 2100 - 2250 - 2550 | خوب |
| 1000 | 3000 | خیلی خوب |
| 1200 | 3600 | عالی |
| 1500 | 4500 | خیلی عالی |
| تعداد شانه | میزان تراکم |
|---|---|
| 440 | حدودا 800 |
| 500 | 1000 - 1200 |
| 700 | 2250 - 2550 - 2100 |
| 1000 | 3000 |
| 1200 | 3600 |
| 1500 | 4500 |
حال سوالی که پیش می‌آید این است: با توجه به جدول بالا برای یک سجاده فرش خوب و باکیفیت کدام مورد شانه و تراکم مناسب‌تر است؟
شاید گمان کنید که 1500 شانه و یا 1200 شانه مناسب‌تر باشد؛ اما شما باید توجه داشته باشید هر چه تعداد شانه و تراکم در بافت بیش‌تر می‌شود، علیرغم اینکه زیبایی و دوام قالی بالاتر می‌رود ولی در عوض ارتفاع نخ خاب یا ضخامت فرش مسجد ما کم‌تر می‌شود.
از اینرو برای اینکه فرش نماز اصطلاحا گوشتدار (ضخامت بالا) و با رخ زیبا داشته باشیم، بهترین انتخاب فرش سجاده 700 شانه خواهد بود که با تراکم‌های گوناگونی قابلیت تولید را دارند.
سجاده فرش خوب با نخ اکریلیک
جنس الیافی که در بافت فرش‌های ماشینی به کار می‌روند، بسیار متنوع هستند؛ از جمله‌ی این جنس نخ‌ها می‌توان به الیاف اکریلیک، پلی استر، ورژن، پلی پروپیلن و BCF اشاره کرد که همگی مصنوعی و ساخته‌ی دست بشر هستند. امروزه در صنعت قالی ماشینی از الیاف طبیعی برای نخ خاب اصلی به ندرت استفاده می‌شود؛ فقط چند کارخانه انگشت شمار هستند که از پشم طبیعی استفاده می‌کنند و قیمت بسیار بالایی هم دارند.
در میان این الیاف که به طور متداول و مرسوم در صنعت بافندگی به کار می‌روند، بدون شک نخ اکریلیک بهترین و باکیفیت‌ترین جنس موجود می‌باشد. نخ خاب یک سجاده فرش خوب باید با استفاده از نخ اکریلیک تولید شده باشد؛ دلایل برتری این جنس نخ را در ادامه برایتان لیست کرده‌ایم:
- نرم بودن: اکریلیک یک نخ مصنوعی است که از نظر ظاهری بسیار شبیه به پشم می‌باشد. نرم بودن این الیاف یک مزیت عالی برای نمازگراران است برخلاف دیگر جنس نخ‌ها که زمخت و نسبتا سفت هستند.
- منعطف بودن: انعطاف و خاصیت ارتجاعی نخ اکریلیک مهم‌ترین ویژگی این الیاف محسوب می‌شود و آن را از دیگر جنس نخ‌ها متمایز می‌کند. سایر الیاف شبیه به پلاستیک هستند که پس از مدتی استفاده کاملا کوبیده می‌شوند ولی فرش سجاده ای بافته شده با الیاف اکریلیک تا سال‌های سال حالت خود را از دست نمی‌دهند و همین امر باعث می‌شود که نرمی خود را حفظ کنند.
- طول عمر بالا: سجاده فرش کاشان با جنس اکریلیک دوام و استحکام بسیار بالایی دارد به طوری‌که عمر مفید آن چیزی در حدود 15 سال تخمین زده می‌شود؛ البته با توجه به استفاده‌ی صحیح از قالی، حتی 20 سال هم عمر می‌کند.
تکمیل و آهار فرش سجاده
پس از اینکه بافت سجاده فرش به پایان رسید، رول‌ها به قسمت تکمیل و آهار فرستاده می‌شوند؛ در قسمت تکمیل هر یک از رول‌های فرش را از قسمت‌های براشینگ و شیرینگ عبور می‌دهند. درواقع در قسمت تکمیل عملیاتی چون برس زنی، تراش دادن سطح فرش و پرزسوزی پشت قالی انجام می‌گیرد تا یک سجاده فرش خوب با سطح صاف، انعطاف پذیری بالا و رخ مناسب داشته باشیم.
سپس در بخش آهار، پشت فرش‌ها را در تماس مستقیم با مواد شیمیایی مخصوص قرار می‌دهند تا با نفوذ این مواد به پشت قالی، فرش سجاده ای مسجد در برابر نور و مواد شوینده از استقامت و استحکام بالاتری برخوردار باشد.
نصب سجاده فرش
جدا از مواد اولیه و عملیات مربوط به بافت فرش ماشینی که به صورت مستقیم در تولید یک سجاده فرش خوب و باکیفیت تاثیرگذار است، چگونگی نصب فرش محرابی سجاده ای یا تشریفاتی در مسجد یا نمازخانه نیز بسیار مهم است.
نصب فرش‌های نماز باید به درستی در جهت قبله انجام گیرند؛ به همین منظور هر یک از رول‌ها در کنار دیوارها و یا هنگام برخورد به ستون‌ها باید به صورت صحیح برش خورده و سپس منطقه‌ی برش خورده با دستگاه زیگزاگ دوردوزی شود. اگر این عملیات به درستی صورت نگیرد فرش‌ها خیلی زود از بین خواهند رفت.
به طور قطع اگر می‌خواهید فرش ماشینی خوب و باکیفیت را برای مسجدتان انتخاب کنید، می‌بایست هزینه‌ی بالاتری هم پرداخت کنید. قیمت فرش سجاده ای خوب با جنس نخ اکریلیک برای هر متر مربع بالای 400 هزار تومان می‌باشد و با توجه به شانه و تراکم که اگر بیش‌تر باشد، مثلا 700 شانه تراکم 2250 یا 2550، قیمت هر متر مربع بالای 500 هزار تومان خواهد شد.
در صورتی که فرش مسجد ارزان قیمت مدنظرتان است، شما را به خواندن مقاله‌ی زیر دعوت می‌کنیم که اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار خواهد داد:
