سجاده فرش بزرگ پارچه هم به صورت دستباف و هم به صورت ماشینی بافته میشود؛ در انتهای این نوشته در مورد دستباف صحبت خواهیم کرد ولی در ابتدا بهتر است در مورد نوع ماشینی توضیحاتی ارائه دهیم.
دستگاههای بافندگی فرش ماشینی دارای محدودیت در متراژ هستند (معمولا دارای عرض ثابت 3 متر و در معدود موارد دارای عرض 4 متر) که به طور معمول بزرگترین فرشهای تولید شده توسط این دستگاهها 12 متری هستند.
برای اینکه فرش سجاده بزرگ پارچه ماشینی داشته باشیم و بتواند کل سطح مسجد مثلا 200 مترمربعی را به صورت کاملا یکتکه پوشش بدهد دو راهکار وجود دارد.
ابتدا نمونه فیلمی از فرش یکپارچهی امروزی که مخصوص مسجد بافته شده را در محل کارخانه مشاهده کنید تا در ادامه مفصلا شرح دهیم:
سجاده فرش بزرگ پارچه ماشینی
با توجه به محدود بودن عرض دستگاههای بافت فرش ماشینی، اولین راهکار برای اینکه فرش یکپارچه و یکتکه بسیار بزرگ داشته باشیم این است که با بزرگترین سایز ممکن، چندین فرش بافته شود و سپس پیش از آنکه فرشها به قسمت تکمیل و آهار برود، رفوگر حرفهای نخهای تار و پود هر یک از فرشها را به گونهای به یکدیگر متصل کند تا کاملا یکتکه شود.
سجاده فرش بزرگ پارچه که کاملا یکتکه باشد شاید زیبایی کم نظیری داشته باشد ولی معایب بسیاری هم دارد که چند مورد آن در زیر ذکر گردیده است:
- هزینهی بالاتر: به طور قطع به دلیل اینکه این فرشهای بزرگ پارچه یک مرحلهی اضافی هم دارند یعنی باید رفوگر پس از بافت، فرشها را به یکدیگر متصل کند، هزینهی بیشتری را باید بپردازید.
- حمل و نصب مشکل: فرشهای معمولی به صورت رول و توسط یک نفر هم بسیار راحت جابهجا میشوند ولی حمل فرش یکتکه با متراژ مثلا 100 متر مربع کار سادهای نیست.
- شستشوی سخت: برای شستشوی فرش سجاده بزرگ پارچه و یکتکه هم کار سخت و شاید غیرممکنی داشته باشید؛ حساب کنید که یک فرش سنگین چندصد کیلویی خیس هم بشود قرار است چگونه جابهجا شود!
با توجه به عیبها و مشکلاتی که گفته شد، امروزه از سجاده فرش بزرگ پارچه به این شکل دیگر استفاده نمیشود و به عنوان جایگزین از راهکار دوم یعنی از فرشهای طولی و مخصوص برای مساجد و یا سایر اماکن متبرکه نظیر امامزادهها مورد استفاده قرار میگیرد.
سجاده فرش یکپارچه جدید
این نوع فرشهای سجادهای یکپارچه که در فیلم بالا هم مشاهده کردید، یکتکه نیستند؛ فرش یکپارچه مانند فرش محرابی و تشریفاتی به شکل طولی و با عرض استاندارد 1/25 یا 2/5 بافته میشود که از کنارهم قرار دادن این رولهای طولی، پترنهای موجود در هر یک از رولها به گونهای یکدیگر را کامل میکنند که گویی یک سجاده فرش بزرگ پارچه پهن کردهاید.
این نوع فرشها که در تمام اماکن مذهبی قابل استفاده است، مشکلات و معایب فرش سجاده بزرگ پارچه و یکتکه را ندارند؛ سجاده فرش یکپارچه پس از بافت و تکمیل دیگر نیاز به رفوگر ندارد و از اینرو در هزینهها صرفهجویی میشود و همچنین حمل، نصب و شستشوی آنها بسیار ساده خواهد بود.
زیباترین و معروفترین طرح فرش یکپارچه مخصوص اماکن مذهبی، طرح کاشیکاری میباشد که برای اولین بار در ایران توسط شرکت سبحان به شکل خلاقانهای طراحی، بافت و اجرا گردید که نمونههای آن را در ادامه میتوانید ببینید:
سجاده فرش بزرگ پارچه دستباف
بحث فرش بزرگ پارچه دستباف از ماشینی جداست. فرشهای دستباف چه از نظر نوع طراحی و زمان بافت و چه از نظر قیمت با نوع ماشینی قابل قیاس نیستند و به همین دلیل میتوان گفت که سجاده فرش بزرگ پارچه دستباف، یک کار لاکچری و مجلل است که احتمالا نمونهی آن در ایران به عدد 10 هم نرسد و فقط در مسجدهای پر زرق و برق کشورهای عربی حوزهی خلیج فارس میتوانید ببینید.
در ادامه 2 نمونهی این فرشها را که مخصوص مسجد بافته شده را معرفی خواهیم کرد؛ این دو قالی که توسط هنرمندان و بافندگان ایرانی طراحی و بافته شده است، جزو بزرگترین فرشهای دستباف جهان به شمار میروند.
فرش سجاده بزرگ پارچه مسجد شیخ زاید
بزرگترین فرش دستباف دنیا، در مسجد ابوظبی امارات یعنی مسجد شیخ زاید آل نهیان گسترانیده شده است. این سجاده فرش بزرگ پارچه تقریبا دارای 48 متر عرض و 132 متر طول میباشد که مساحتی در حدود 6000 مترمربع دارد.
این فرش یکتکهی دستباف عظیم که با بیش از 2 میلیارد و 200 میلیون گره تشکیل شده است، توسط 1200 بافندهی خراسانی (نیشابوری) و در طول یک سال و نیم بافته شده است. برای بافت این قالی که با مرغوبترین الیاف پشم و پنبه تولید گردیده (حدودا 40 تن پشم و پنبه) از بروزترین و مجهزترین دستگاههای قالی استفاده شده است.
در حال حاضر بزرگترین فرش دنیا در سالن اصلی مسجد آل نهیان در ابوظبی امارات متحده عربی نصب گردیده است؛ برای دیدن فیلم و عکسهای این مسجد و همچنین اطلاعات کاملتر بر روی دکمهی زیر کلیک کنید:
سجاده فرش بزرگ پارچه مسجد سلطان قابوس
دومین فرش بزرگ دنیا متعلق به مسجد سلطان قابوس عمان میباشد. این قالی 22 تنی که حدودا دارای 1 میلیارد و 700 میلیون گره است، به سفارش پادشاه عمان یعنی سلطان قابوس بافته شده است.
مساحت این قالی بزرگ پارچه بالای 4000 مترمربع است که ابعاد آن حدودا 70 متر در 61 متر میباشد. بافت این فرش دستباف بزرگ توسط 600 کارگر صورت گرفت که زمان آن حدودا 3 سال طول کشید.
همانطور که گفتیم سجاده فرش بزرگ پارچه دستباف از نظر طراحی با فرشهای سجادهای ماشینی متفاوت است و به جای طرحهای محرابی، از طرحهای سنتی نظیر نقش و نگارهای گل و بوته استفاده میشود. در طراحی این قالی نیز از طرحهای سنتی شهر کاشان، تبریز و اصفهان استفاده شده که برای دیدن عکس و فیلم آن و همچنین دریافت اطلاعات مفصلتر به مقالهی زیر رجوع کنید:
خرید سجاده فرش بزرگ پارچه از کارخانه
اگر شما هم برای مفروش کردن مسجد یا دیگر مکان متبرکهی خود به دنبال فرشهای بزرگ پارچه و یا یکپارچه هستید، میتوانید به شرکت سبحان واقع در کاشان (شهرک صنعتی سلیمان صباحی) مراجعه کنید و یا اینکه به صورت تلفنی از مشاورهی مدیریت فروش شرکت ما به صورت رایگان استفاده کنید تا در انتخاب بهتر شما را یاری کنند.
