تولید فرش دستباف

فرش دستباف هریس:

هریس یا هریز از مراکز بافت مرغوب‌ترین قالی‌های ایران است. بافت قالی‌های نفیس و ظریف ابریشمی از روزگاران قدیم در هریس معمول بوده است و هنوز هم قالی‌های بسیار نفیس و با دوام با طرح‌های هندسی (شکسته) و رنگ‌های خاص منطقه بافته می‌شوند.

 در بخشایش از توابع هریس فرش‌هایی مشابه با هریس، منتهی در بافت خشن‌تر و تراکم کمتر اغلب در شکل‌های شبه چهار گوش و با رنگ‌های کلاسیک منطقه که نسبت به گذشته تا حدودی ملایم‌تر شده‌اند، بافته می‌شود.

 هریس در کنار جاده‌ای که تبریز را به شهرستان اهر متصل می‌کند قرار دارد. از نظر قالی بافی شهرت زیادی دارد و فرش‌های ابریشمی و پشمی و خوش آب و رنگ آن از دیر زمان مطلوب بازارهای داخل و خارج بوده است. فرش‌های هریس با وجود آنکه در یک سبک بافته می‌شوند ولی کمتر مشابه یکدیگر هستند.

سبک فرش‌های هریس:

 فرش‌های این ناحیه به طور معمول در سبک شاخه شکسته در اندازه‌های متوسط و بزرگ بافته می‌شوند. ترنج میانی بر زمینه‌ی فرش دستباف تسلط کاملی دارد به گونه‌ای که قسمت بزرگی از متن فرش را می‌پوشاند. لچک‌ها نیز غالبا تشابه فراوانی با ترنج دارند. طرح مسلط در قالی‌های هریس طرح لچک و ترنج با حاشیه‌ی سماوری است که بر اساس شکل ترنج اسامی گوناگونی به خود می‌گیرد. در صورتی که ترنج به صورت لوزی باشد طرح نام حاجی عظیمی و در صورتی که ترنج به شکل دایره باشد به نام صمدخانی نامیده می‌شود و هنگامی که ترنج در زمینه‌ی ساده نقش بسته باشد طرح نام داش خاتون به خود می‌گیرد.

 قالی باف هریس در گذشته از به کارگیری نقشه احتراز می‌کردند و بیشتر فرش‌های خود را به کمک حافظه می‌بافتند و یا حداکثر از طرح قالیچه‌ی دیگری که در کنار دستگاه آویزان بود در پیگیری نقشه‌ی فرش دستباف یاری می‌جستند.

بافنده‌های هریس:

 بافنده‌های محلی در گذشته پشم‌های مصرفی خود را از گوسفندان ایل شاهسون تامین کرده و با رنگ‌های گیاهی که به فراوانی در منطقه یافت می‌شوند آن‌ها را رنگ می‌کردند. در حالی که امروزه از کلاف‌های پشم که در تبریز تابیده و رنگ می‌شوند استفاده می‌نمایند. بافنده‌های هریس رنگ‌های دلخواه خود را در بین فام‌های قرمز مایل به قهوه‌ای، صورتی روشن و سیر، آبی روشن و تیره و عاجی انتخاب می‌کنند.

 در گذشته قالی بافان هریس فرش‌های بسیار ظریف ابریشمی تولید می‌کردند. بافت استادانه و بی نقص و نقشه‌های جالب آن‌ها چنان بود که گاه با فرش‌های بافت تبریز اشتباه می‌شدند. این دست بافته‌ها که در بین فرش شناسان و کلکسیونرها طرفداران فراوانی دارد بیشتر با الهام از طرح‌های ترنج دار، محرابی گلدانی، و درخت و بوته بافته شده‌اند.

 امروزه از طرح فرش‌های این ناحیه در هندوستان و رومانی نیز تقلید می‌شود که از لحاظ کیفیت بافت و رنگ به سهولت از فرش‌های هریس قابل تشخیص‌اند. از دیگر مراکز قالیبافی این منطقه می‌توان از روستای لامبران در شمال غربی قراچه یاد کرد. قالی‌های بافت لامبران معمولا درشت بافت‌تر از قالی‌های قراچه است. از نظر تکنیکی، قالی‌های لامبران با گره متقارن و دو پوده بافته می‌شوند و به صورت لولباف هستند و در ترکیب رنگ‌های آن‌ها ناهماهنگی‌هایی مشاهده می‌شود.